دروغ از گناهان کبیره و به تعبیر روایات کلید همه گناهان، زشتی ها و پلیدی ها است از این رو به شدت از آن نهی شده و آثار و عواقب سوئی برایش برشمرده می شود.
حضرت باقر (ع) فرمودند: «على بن حسین به فرزندنش می فرمود: «از دروغ کوچک و بزرگش، جدى و شوخیش بپرهیزید، زیرا آن کس که در چیز کوچک دروغ گفت به دروغ بزرگ نیز جرات پیدا کند.»
آیا ندانید که رسول خدا (ص) فرمودند: «بنده (خدا) پیوسته راست گوید تا خدا او را صدیق نویسد، و پیوسته دروغ گوید تا خدا او را کذاب (و دروغگو) نویسد.»
علاوه بر این، امام باقر (ع) می فرمایند: «خداى عز و جل براى بدى قفل هائى قرار داده، و کلیدهاى آنها را شراب قرار داده، و دروغ بدتر از شراب است.»
مرحوم مجلسى (ره) گوید: گویا سرّش این ااست که شراب عقل را زائل کند و با زائل شدن آن تمامى موانع- چون شرم از خدا و خلق و تفکر در قبح و عقاب خدا و مفسدههاى دنیوى و اخروى- برداشته شود پس تمامى این قفل ها باز گردد، و گویا مراد بدروغى که بدتر از شراب است دروغ بر خداوند و حجت هاى اوست زیرا او همردیف کفر است، و حلال شمردن شراب هاى حرام یکى از نتایج این قسم دروغ است.
و نیز حضرت باقر (ع) فرموده اند: «دروغ ویرانکننده ایمان است.»
علاوه بر این، امام صادق (ع) می فرمایند: «دروغ بر خدا و رسولش (ص) از گناهان کبیره است.»
همچنین از امام باقر (ع) است که فرمودند: «اولین کسى که دروغگو را تکذیب کند خداوند عز و جل است، سپس دو فرشته که با او هستند، سپس خود او هم می داند که دروغگو است.»
معاویه بن وهب گوید: شنیدم از حضرت صادق (ع) که می فرمودند: «نشانه دروغگو این است که از آسمان و زمین و مشرق و مغرب خبر می دهد، ولى آنگاه که از حرام و حلال خدا از او بپرسى چیزى نزد او نیست که پاسخ دهد.»
و نیز ابوبصیر گوید: شنیدم حضرت صادق (ع) مىفرمودند: «یک دروغ روزه روزه دار را بگشاید» عرض کردم: کدامیک از ما است که چنین کارى از او سر نزند؟ (یک دروغ در روز نگوید)؟ فرمودند: «آن دروغ که تو خیال کردى (منظور) نیست، همانا آن دروغ بستن به خدا و رسولش و ائمه علیهم السلام است.»
حضرت امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: «هیچ بنده مزه ایمان را نچشید تا دروغ را ترک کند چه شوخى باشد و چه جدى.»
عبد الرحمن بن حجاج گوید: به حضرت صادق (ع) عرض کردم: کذاب آن کس است که در چیزى دروغ گوید؟ فرمودند: «نه، (زیرا) کسى نیست جز اینکه این از او سر زند ولى مقصود آن کس است که به دروغ عادت کرده است.»
و نیز از امام صادق (ع) است که می فرمایند: «هر که دروغش زیاد شد، آبرویش برود.»
علاوه بر این، امیرالمؤمنین (ع) فرموده اند: «براى مرد مسلمان سزاوار و شایسته است که از رفاقت دروغگو بپرهیزد، زیرا که او دروغ گوید تا بدان جا که اگر راست هم بگوید باور نشود.»
و از حضرت صادق (ع) حدیث شده است که فرمودند: «سخن بر سه گونه است: راست، و دروغ، و اصلاح میان مردم»، (راوى) گوید: به آن حضرت (ع) عرض شد: قربانت اصلاح میان مردم چیست؟
فرمودند: «از کسى سخنى درباره دیگرى میشنوى که اگر آن سخن به او برسد بد دل می شود، پس تو او را دیدار کنى و به او بگوئى: از فلانى شنیدم که در باره خوبى تو چنین و چنان می گفت، بر خلاف آنچه شنیده اى.»
منبع: أصول الکافی، ترجمه مصطفوى، ج4 ، صص 37 و 38
