متن شبهه یا سوال:
شنیده شده که می گویند از صدای گریه حضرت رقیه سلام الله علیها یزید در کاخش از خواب بیدار شد. در کجای دنیا قصر را در کنار خرابه می سازند؟
پاسخ:
تنها مدرک این اتفاق را در خانه و کاخ یزید ترسیم میکند، اما همه می گویند در خرابه! و جالب هم این است که اکثرا اعم از نویسندگان و گویندگان گفتار خود را به کامل بهائی نسبت میدهند! در حالیکه انگار این بخش از کتاب را مطالعه نکرده اند.
اما نقل ماجرا از کامل بهائی:
کامل بهائی مال عماد الدین طبری ج 2 ص 179 دارد: در «حاویة» آمده که زنان خاندان نبوت در حالت اسیرى، حال مردان که در کربلا شهید شده بودند، بر پسران و دختران ایشان پوشیده مى داشتند و هر کودکى را وعدهها مىدادند که پدر تو به فلان سفر رفته است و باز مىآید تا ایشان را به خانه یزید آوردند، دخترکى چهارساله بود، شبى از خواب بیدار شد و گفت: «پدر من حسین کجاست؟ این ساعت او را به خواب دیدم سخت پریشان!، زنان و کودکان جمله در گریه افتادند و فغان از ایشان برخاست، یزید خفته بود، از خواب بیدار شد و حال تفحص کرد، خبر بردند که حال چنین است.
به وضوح پیداست که این اتفاق در خانه یزید بوده نه خرابه، البته باید گفت در ابتدا ورود اسرا به شام آنها را در خرابه بردند، خرابهای که امام صادق (ع) در روایتی که از ایشان کتاب خرائج ج 2 ص 753 نقل میکند، آن قدر سست بود که میخواست بر سرآنان فرو بریزد و کتاب امالی شیخ صدوق ص 231 از فاطمه بنت الحسین(ع) متنی به این مضمون نقل میکند، آنها را در جایی زندانی کردند که نه از سرما در امان بودند، نه از گرما، به حدی که صورت هایشان آسیب دیده بود، شاید همین نقلها بعضیها را به اشتباه انداخته و خیال کردهاند این مصیبت در خرابه بوده! به هر حال تنها مدرک این مصیبت است.
با دقت در عبارت «زنان و کودکان جمله در گریه افتادند و فغان از ایشان برخاست» در می بابیم با صدای گریه و فغان اسراء یزید (لعنة الله علیه) از خواب بیدار شد نه تنها با گریه حضرت رقیه سلام الله علیها.
اما در رابطه با مکان خرابه که چه جایی و در کجا بوده باید گفت، مورّخان و مقتل نویسان این مکان را به صورت های متفاوتی توصیف کردهاند که برخی از آنها را ذکر می کنیم؛
پس از خطبۀ حضرت زینب (س) در مجلس یزید که اوضاع را بر ضدّ او متحوّل ساخت، یزید به ناچار اهل بیت را در خرابهای بی سقف جای داد. آنان سه روز در آن خرابه بودند …
(مقتل خوارزمی، ج ۲، ص ۷۴ | فرهنگ عاشورا، ص۱۵۹)
از بعض کتب نقل شده که مسکن و مجلس اهل البیت (ع) در شام در خانه خرابی بوده و مقصود یزید آن بود که آن خانه سر ایشان خراب شود و کشته شوند …
(منتهی الآمال، ج۲، ص۱۰۰۲)
(بعد از وقایعی که در کاخ یزید رخ داد، به دستور او، اهل بیت را برای مدتی در شام سکنا دادند.)
شیخ مفید این موضوع را چنین به تصویر کشیده است:
«سپس دستور داد زنان را در خانه جداگانه درآرند، و على بن الحسین(ع) نیز نزد ایشان باشد، پس خانه چسبیده به خانه یزید را براى ایشان خالى کرده، و چند روزى آن خاندان (عصمت) در آنجا ماندند».
(شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج2، ص 122)
از متن شیخ مفید همین مقدار دانسته می شود که محل اسکان اهل بیت (ع) خانهای در جوار قصر یزید بود. و به ویژگی های دیگر آن پرداخته نشد.
اما قطب راوندی روایتی مفصلتر نقل میکند:
«امام صادق(ع) فرمود: وقتى امام زین العابدین (ع) را با اهل بیت پیامبر نزد یزید آوردند، آنان را در خرابه اى که دیوارهایش سست بود قرار دادند.
یکى از آنها گفت: ما را در این خرابه قرار دادند تا بر سر ما خراب شود.
یکى از نگهبانان این را شنید و به زبان رومی گفت: اینها را بنگرید می ترسند که دیوار بر سر آنها خراب شود، در حالی که این بهتر است از آنکه فردا بیرونشان آورده و یکى بعد از دیگرى گردنشان را بزنند!
امام سجاد(ع) فرمود: به اذن خدا هیچ یک از این دو نمی شود و همین طور هم شد.»
(قطب الدین راوندی، سعید بن عبد اللّٰه، الخرائج و الجرائح، ج2، ص 753)