عباداتی که تکبر را می زداید

امیرالمومنین امام علی علیه‌السلام: از این جاست که خداوند بندگان مؤمن خود را به وسیله نمازها و زکاتها و جدّیت در روزه دارى در روزهاى واجب، نگهبانى مى‌کند.

زیرا که این امور باعث آرام شدن اعضاء و جوارح و خشوع دیدگان و فروتنى جانها و خضوع دلها و بیرون راندن کبر و نخوت از وجود آنان مى شود. ...

بنگرید، که این اعمال چگونه نمودهاى فخر فروشى را در هم مى‌شکند و آثار و نشانه‌هاى تکبر را مى‌زداید!


متن حدیث:

 وَ عَن ذلِکَ ما حَرَسَ اللّه  عِبادَهُ المُؤمِنینَ بِالصَّلَواتِ وَالزَّکَواتِ وَمُجاهَدَةِ الصِّیامِ فِى الیّامِ المَفروضاتِ تَسکینا لأَطرافِهِم وَتَخشیعا لأَبصارِهِم وَتَذلیلاً لِنُفوسِهِم وَتَخفیضا لِقُلُوبِهِم وَإِذهابا لِلخُیَلاءِ عَنهُم... اُنظُروا إِلى ما فى هذِهِ الفعالِ مِن قَمعِ نَواجِمِ الفَخرِ وَقَدعِ طَوالِعِ الکِبرِ؛ 

«نهج البلاغه (صبحی صالح)، ص294»

سه دعایی که همیشه مستجاب می شوند

امام صادق(ع) فرمود: سه دعا است که از سوی خدا باز داشته نمی شوند و مستجابند؛

1. دعا کردن پدر برای پسرش هرگاه که پسر به او نیکی کند، و دعای پدر بر ضرر پسرش هرگاه که پسر، پدر را اذیت کند.

2. دعای مظلوم بر علیه کسی که به او ظلم کرده، و دعای او به نفع کسی که او را یاری کرده بود تا حقش را از ظالم بگیرد.

3. شخص مومنی که برای برادر مومنش دعا کند البته وقتی که به خاطر ما به او کمک کرده باشد و با او رفتاری برادرانه داشته است، و دعای او بر علیه برادر مومنش وقتی که درمانده شده بود و برادر مومنش او را با این که توانش را داشت کمک نکند.

منابع:

امالی طوسی، ص280

عده الداعی، ص133

احادیث الطلاب، ح3045

مجموعه ورام، جلد2، ص171

بحارالانوار، جلد74، ص72

می روم انتقام سیلی زهرا (س) بگیرم...

سال 1372 در محور فکه در ارتفاعات 112 مشغول به تفحص بودیم، بچه ها بسیار تلاش می کردند تا پیکر مطهر شهیدی را کشف کرده و به خانواده های چشم انتظارشان برسانند، اما چند روزی بود شهدا خودشان را به ما نشان نمی دادند، و این بهانه ای شده بود برای بی حوصله گی و دمق بودن بچه ها! بطوری که کمتر با هم دیگه صحبت می کردند و هر کسی به گوشه ای پناه می برد. آن شب هوا ابری بود و باران می بارید فکه هم بسیار دلگیر شده بود. یکی از بچه ها نواری از حاج منصور درون ضبط صوت گذاشت، بچه ها با سوز حاجی که از شهادت حضرت زهرا (س) می گفت، اشک می ریختند و ناله می کردند. شب عجیبی شده بود، اون حالت رو فقط بچه های جنگ، و بچه هایی که در تفحص بوده اند بیشتر احساس می کنند.

اگر رزق و روزی از طرف خدا تامین شده، پس چرا بسیاری از گرسنگی می میرند؟

پاسخ اجمالی
منظور از این‌که خدا روزی رسان است؛ یعنی تمام نعمت‌ها و روزی‌ها از سوی او سرچشمه می‌گیرد، و او برای تمام انسان‌ها و موجودات رزق و روزی معین می‌کند.
اما این بدان معنا نیست که روزی مادی انسان چون از قبل مشخص و معین شده؛ لذا اعمال وی نقشی در آن ندارد؛ چیزی آن‌را کم و زیاد نمی‌کند؛ یا افراد با گرسنگی مورد آزمایش خدا قرار نمی‌گیرند، و یا آن‌که در طول تاریخ، هیچ فردی از گرسنگی نخواهد مرد! بهره‌مندی از رزق خدا شرایطی دارد که با وجود آن شرایط روزی مقدر شده به فعلیت می‌رسد. کسانی ‌که سعی و تلاشی در به دست آوردن روزی نمی‌کنند، قطعاً شرط تحقق آن‌را اجرایی نکرده‌اند. یا کسانی که در برابر شکر نعمت‌هایی که خداوند به آنها داده کفران نعمت می‌کنند، خود درهای گشایش روزی را به روی خود می‌بندند. از طرفی ممکن است مصلحت خدا در تنگ‌گرفتن روزی برخی افراد و جوامع باشد. گنه‌کاران به دلیل مجازات و نیکوکاران جهت آزمایش!

حضرت زینب (س) و واقعه عاشورا

حضرت زینب(س) ملقب به، «عقیله بنی‌هاشم» در پنجم جمادی‌الاول سال پنجم یا هفتم هجری در مدینه به دنیا آمد و اندکی س از واقعه عاشورا در پنجم یا چهاردهم ماه رجب سال ۶۲ یا ۶۳ هجری به لقاءالله پیوست. درباره مدفن آن حضرت سه نقل وجود دارد که عده‌ای مدینه، برخی مصر و عده‌ای دیگر شام را محل دفن ایشان عنوان کرده‌اند.

 

در سالروز وفات این بانوی باکرامت، سخنان آن حضرت (س) را در روز عاشورا مرور می‌کنیم.

 

حال زینب (س) در شب عاشورا

تاریخ الطبرى به نقل از حارث بن کعب و ابو ضحّاک، از امام زین العابدین(ع) نقل کرده است: در شبى که بامدادش پدرم به شهادت رسید، نشسته بودم و عمّه‌ام زینب علیهاالسلام، از من پرستارى مى‌کرد که پدرم از یارانش کناره گرفت و به خیمه خود رفت و حُوَى (غلام ابوذر غِفارى) نزدش بود و به اصلاح و پرداختِ شمشیر ایشان مشغول بود، و پدرم مى خواند:

 

 «اى روزگار! اُف بر دوستى‌ات!

 چه قدر بامدادها و شامگاه‌هایى داشته‌اى

 که در آنها، همراه و یا جوینده‌اى کُشته شده

 که روزگار، از آوردن همانندش، ناتوان است!

 و کار، با [خداى] بزرگ است

 و هر زنده‌اى، این راه را مى‌پیماید».

 

 دو یا سه بار، این شعر را خواند تا آن جا که فهمیدم و دانستم که منظورش چیست. گریه راه گلویم را بست؛ ولى بغضم را فرو خوردم و هیچ نگفتم و دانستم که بلا فرود مى‌آید؛ امّا عمه‌ام نیز آنچه را من شنیدم، شنید و چون مانند دیگر زنان، دل‌نازک و بى‌تاب بود، نتوانست خود را نگاه دارد. بیرون جست و در حالى که لباسش را بر روى زمین مى‌کشید و درمانده شده بود، خود را به امام رساند و گفت: وا مصیبتا! کاش مُرده بودم. امروز، [گویى] مادرم فاطمه و پدرم على و برادرم حسن، درگذشته‌اند، اى جانشینِ گذشتگان و پناه باقى ماندگان!

 

 حسین علیه السلام به او نگریست و فرمود: «خواهرم! شیطان، بردبارى‌ات را نبرَد».

 زینب علیهاالسلام گفت: اى اباعبدالله! پدر و مادرم فدایت! خود را آماده کشته شدن کرده‌اى! جانم فدایت!

 

نبش قبر در چه مواردی جایز است؟

اسلام دینی کامل و جامع است که تمام نیازهای مادی و معنوی انسان را از لحظه تولد تا مرگ و حتی بعد از آن پاسخ می‌دهد. یکی از شاخه‌های احکام اسلامی مسائل مربوط به اموات و مردگان است که از چگونگی دفن میت گرفته تا نحوه رفتار با جسد و نبش قبر را شامل می‌شود. 

در احکام اسلامی بر حفظ حرمت و شأن اموات مسلمان از زن و مرد گرفته تا کودک و حتی افراد دیوانه تاکید بسیاری شده است، از این رو شکافتن و نبش قبر که موجب نمایان شدن جسد متلاشی شده میت می‌شود، اهانت و هتک حرمت به وی تلقی شده و بنابر اجماع فقها حرام و ممنوع است.

شایان ذکر است که مراجع عظام تقلید در خصوص چگونگی و جزئیات نبش قبر دیدگاه‌های متفاوتی دارند و برخی از فقها شکافتن قبر و بیرون آوردن میت از آن را در شرایطی مجاز دانسته‌اند که در ادامه این گزارش مشروح استفتائات آنان را با هم می‌خوانیم.

اردوگاه مفقودین

در عملیات رمضان اسیر شدیم. آنجا در مقابل چشمان بهت زده ما چند نفر از اسرا را به رگبار بستند. بعد هم با تانک های تی 72 از روی آنها عبور کردند! ما را به پشت جبهه آوردند. برای خوشایند فرماندهانشان دست و پای چند نفر از بسیجیان مظلوم رابستند و داخل یک گودال انداختند! ما با چشمان حیرت زده نگاه می کردیم. بعد روی آنها بنزین ریختند و زنده زنده آنها را سوزاندند!! بعضی ها را به تانک یا نفربر می بستند و روی زمین می کشیدند تا شهید شوند. آنها انتقام شکست هایشان را اینگونه می گرفتند!

چگونه بدانیم خدا ما را دوست دارد یا خیر؟

حضرت امام محمد باقر علیه السلام فرمودند: اگر خواستى بدانى که در وجودت خیر و خوشبختى هست یا نه، به درون خود دقّت کن اگر اهل عبادت و طاعت را دوست دارى و از اهل معصیت و گناه ناخوشایندى، پس در وجودت خیر و سعادت وجود دارد و خداوند تو را دوست مى دارد. 

ولى چنانچه از اهل طاعت و عبادت ناخوشایند باشى و به اهل معصیت عشق و علاقه ورزیدى، پس خیر و خوبى در تو نباشد و خداوند تو را دشمن دارد. 

و هر انسانى با هر کسى که به او عشق و علاقه دارد، با همان محشور مى گردد.

متن حدییث: 

قالَ الاْمامُ أبوُ جَعْفَر محمّد الباقر (عَلَیْه السلام) :

إذا أرَدْتَ أنْ تَعْلَمَ أنَّ فیکَ خَیْراً، فَانْظُرْ إلى قَلْبِکَ فَإنْ کانَ یُحِبُّ أهْلَ طاعَهِ اللّهِ وَ یُبْغِضُ أهْلَ مَعْصِیَتِهِ فَفیکَ خَیْرٌ; وَاللّهُ یُحِبُّک، وَ إذا کانَ یُبْغِضُ أهْلَ طاعَهِ اللّهِ وَ یُحِبّ أهْلَ مَعْصِیَتِهِ فَلَیْسَ فیکَ خَیْرٌ; وَ اللّهُ یُبْغِضُکَ، وَالْمَرْءُ مَعَ مَنْ أحَبَّ.

ابعاد زندگی امام علی (ع)

یکی از زیباترین ابعاد زندگی امام علی(ع) شیوه زندگی اجتماعی ایشان است. آداب و اخلاق اجتماعی که امام علی(ع) در سبک و سیاق زندگی خود رعایت می‌کردند، زیباترین و با ارزش‌ترین شاخص‌های زندگی اسلامی را به نمایش گذاشته است. شیوه تعامل و برخورد با دشمنان در روابط اجتماعی، نوع برخورد با از کار افتادگان و درماندگان و حتی نوع برخورد با همسایگان همگی گویایی اخلاق قرآنی و اسلامی در بالاترین درجه آن دارد. در این نوشتار کوتاه سعی داریم به دریچه کوچکی از ابعاد زندگی اجتماعی امیرالمؤمنین(ع) اشاره کنیم.

 

چه کسانی شاهد شکافته شدن دیوار کعبه بودند؟

در برخی منابع کهن، از شاهدان این واقعه با عنوان «عده‌ای»‌ و بدون ذکر نام یاد شده است. در این منابع آمده است:
«عده‌ای در کنار بیت‌ الله الحرام نشسته بودیم. در این حال فاطمه بنت اسد، مادر امیرالمومنین که ماه نهم حاملگی‌اش را می‌گذراند و به درد زایمان مبتلا شده بود، به کنار کعبه آمد و گفت: «خدایا من به تو و به تمام رسولان و کتاب‌های تو ایمان دارم و من سخنان جدم، ابراهیم خلیل را تصدیق می‌کنم. او همان کسی است که بیت العتیق را بنا نهاده است. تو را به حق کسی که این خانه را بنا کرده و تو را به حق مولودی که در رحم دارم، قسم می‌دهم که این ولادت را بر من آسان گردان.