متن شبهه یا سوال:
با توجه به اینکه واقعه عاشورا در نزدیکی فرات اتفاق افتاده و فرات هم رود بسیار عظیمی هست و همانطور که می دانید در نزدیکی رودها با مقداری کندن زمین به آب می رسیم، چرا امام حسین علیه السلام از این طریق آب رسانی به اهل بیت نکردند؟
پاسخ :
1. روشن است که نهضت امام حسین (ع) در شرایطی ایجاد شد که قدرت در دست امویانی بود که در تحریف حقایق مشهور و معروف بودند. به همین دلیل نهضت کربلا دچار یک توطئه کم نظیر تبلیغاتی شد.
2. موضوع تشنگى و عطش امام حسین (ع) و اصحابشان در کربلا حقیقتی است که نه تنها مورخان از آن یاد کرده اند بلکه امام زمان (عج) نیز در زیارت ناحیه مقدسه به آن اشاره نموده، می فرمایند:«فَمَنَعُوکَ الماءَ وَ وُرُودَه؛ پس آب و ورود بر آن را بر تو ممنوع کردند»
علامه نوری و علامه مجلسی روایت کرده اند: حسین بن علی (ع) و اهل بیت و اصحاب ایشان مظلومانه و در حالی که جسم و جانشان، مقهور و مورد ستم قرار گرفته بود و با لب تشنه به قتل رسیدند.
(مستدرک الوسائل ج : 10 ص : 238، بحارالأنوار ج : 98 ص : 27)
صاحب مستدرک الوسائل از امام محمد باقر (ع) روایت کرده است که فرمود: حضرت حسین علیه السّلام که صاحب کربلا است در حالى که مظلوم و اندوهگین و تشنه و غصه دار بود شهید شد.
(مستدرک الوسائل ج : 10 ص : 240)
در این مورد علاوه بر منابع متعدد تاریخى، می‌توان به انبوهى از ادبیات شکل گرفته پس از واقعه کربلا نیز اشاره کرد؛ یعنى، موضوع به قدرى مسلّم و جدّى بوده است که، شاعران نامدار، براساس آن شعر سروده اند.
3. در باره این که برای تهیه آب امام (ع) اقدام به حفر جاه کردند یا نه روایاتی وجود دارد که به آنها اشاره می کنیم:
بنا به نقل برخی از روایات «امام کلنگی برداشت و پشت خیام زنان به فاصله نه گام به طرف جنوب زمین را کند آبی گوارا بیرون آمد و آن حضرت و همراهان همه آب آشامیدند و مشک ها را پر کردند»
(مدینة المعاجز، الباب الثالث فی معاجز الامام ابی عبدالله الحسین (ع)، ص 245)
ممکن است با توجه به نزدیکی کربلا به رود خانه فرات و بالا بودن سطح آب اصحاب نیز از این شیوه استفاده کرده باشند. ولی این امر موجب گردید که دشمن از این امر مطلع شود و از آن به شدت جلو گیری کند!
در تاریخ آمده است: «چون این خبر به عبیدالله زیاد رسید در ضمن نامه ای به عمرسعد، از او خواست که نگذارند اهل بیت امام حسین (ع) به آبی دست پیدا کنند و در نامه اش نوشت: به من چنان رسانیده اند که حسین (ع) و یاران او چاه ها حفر کرده و آب بر می دارند، به همین جهت امکان هیچ شکستی برای ایشان نیست، چون بر مضمون نامه مطلع شوی باید که حسین بن علی (ع) و یاران او را از کندن چاه منع کنی و نگذاری که دنبال آب بگردند.»
(الفتوح، ابومحمد احمد بن علی اعثم کوفی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، 1372، بخش دوم، فصل ششم امام حسین (ع)، یزید، قیام، ص 893)
از مناقب نقل شده که اهل بیت امام حسین (ع) در سه شبانه روزی که از آب ممنوع بودند، گاهی برای استعمال آب غیر شرب چاه حفر می کردند که دشمنان آن را پر کردند (ممکن است آب چنین چاهایی با عمق بسیار کم مناسب نوشیدن نبوده است)، و گاهی حضرت ابوالفضل (ع) شجاعانه محاصره شریعه فرات را شکسته و آب می آوردند. در شب عاشورا، حضرت علی اکبر (ع) با 50 نفر به شریعه رفت و آب آورد ولی از صبح عاشورا دیگر ممکن نشد که آبی به حرم امام حسین (ع) برسد.
(منتهی الآمال، شیخ عباس قمی (ره)، انتشارات بهزاد، چاپ دوم، 1381، باب پنجم، مقصد سوم، فصل اول، ص 427، حاشیه)
4. برای ما به درستی معلوم نیست که سرنوشت چاه چه شده است. اما با توجه به اینکه امام حسین(ع) 30 تن از سواران و 20 تن از پیادگان سپاه خود را به فرماندهی برادرش حضرت عباس(ع) جهت آوردن آب به سوی فرات فرستاده و آنها با درگیری با محافظانِ شریعه فرات موفق شدند 20 مشک آب برای امام و یارانش بیاورند می توان به این نتایج رسید:
امکان استفاده از چاه (حفر شده توسط امام علیه السلام) وجود نداشته و الا معنا نداشت که امام یاران خود را برای آوردن تنها 20 مشک آب به سوی فرات بفرستد.
از اینکه 50 تن از یاران امام به سمت فرات حمله می‌کنند و حتی با لشکر دشمن درگیر می‌شوند، اما اقدام به کندن چاه نمی‌کنند می‌توان استفاده نمود که امکان حفر مجدد چاه هم وجود نداشته، زیرا اگر چنین امکانی وجود داشت یاران امام به جای درگیری با لشکر دشمن در شریعه فرات برای حفر چاه با آنان درگیر می‌شدند.
با رسیدن نامه عبیدالله مبنی بر منع امام حسین از حفر چاه آنان با حساسیت ویژه‌ای تکرار نشدن این عمل را به هر قیمت ممکن دنبال می‌کردند تا آنجا که اصحاب امام به شریعه فرات دست یافته آب بر می دارند اما دیگر سخنی از حفر چاه در تاریخ نمی آید.
5. هدف دشمن هم این بود که با بستن اهل بیت (ع) بر اثر شدت تشنگی از پا درآیند چرا که از شجاعت آنان با خبر بوده و می دانستند که اگر تشنگی بر آنان اثر نگذارد، هرگز قادر بر غلبه بر اهل بیت (ع) نیستند و در نهایت هم با این حربه غیر انسانی توان جسمی لشکریان امام حسین را گرفته و آنان را به شهادت رساندند.
